FENİKELİLER
• Suriye’nin Lübnan Dağları ile Akdeniz arasında kalan bölgesinde, birbirinden ayrı şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Bunlar; Sidon, Sayda ve Biblos şehirleridir
• Fenikeliler,Sami ırkındandır.
• Yerleştikleri bölge, tarımsal üretime elverişli olmadığı için, ticaretle uğraşmışlardır.
• Akdeniz’den İngiltere’ye kadar, Cebelitarık boğazını geçerek, koloniler kurmuşlardır.
• Kartaca (Tunus) , Kuzey Afrika’daki en önemli kolonileridir. Burayı depo olarak kullanmışlardır. Asya mallarını, camdan süs eşyalarını, kumaşları satmışlar ve batıdan aldıkları madenleri de doğuya götürmüşlerdir.
• Fenike ticaret kolonilerinin en önemli özelliği, sadece Pazar yeri ve alışveriş merkezi olma özelliğini taşımasıdır. Fenikeliler ,işleri bitince buraları terk etmişler ve ana yurt olarak benimsememişlerdir.
• Fenikeliler, ticaret yolu ile doğu-batı arasında kültür alışverişinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Mezopotamya Uygarlığını batıya aktarmışlardır.
YAZI:
• Mısır hiyeroglif yazısından esinlenerek , MÖ 1250 yıllarında harf yazısını bulup kullanmışlardır. 22 harften oluşan ilk alfabeyi Fenikeliler bulmuşlardır.
• Fenike alfabesini, Yunanlılar ve Romalılar geliştirerek , LATİN alfabesini icat ettiler.
İBRANİLER
• Yahudilerin atalarıdır.
• Sami ırkından olan İbraniler önce Yukarı Mezopotamya’da, sonra Mısır ‘da yaşadılar. MÖ.1200 yıllarında Filistin’e yerleştiler.
• Hz. Musa’ya inandıkları için, Musevi adıyla anıldılar.
• İbraniler;
* Hz. Musa zamanında birlik haline geldiler.
* Hz. Davut zamanında devlet kurdular (Kudüs başkent)
* Hz. Süleyman zamanında en güçlü dönemlerini yaşadılar.
• Hz. Süleyman ölünce siyasi birliklerini devam ettiremeyip, Kuzey ve Güney’de İsrail ve Yahudi devletleri olarak ikiye ayrıldılar.
• İsrail Devletini MÖ.721’de Asurlular yıktı.
• Yahudi (YUDA) devletini MÖ. 587’de Babilliler yıktı.
• İbrani halkı, daha sonra dünyanın her tarafına dağıldı.
DİN:
• İlk kez tek tanrılı , kitaplı, peygamberli dine (Musevilik) İbraniler inanmıştır.
• Bu dinin kurucusu Musa Peygamber, kitabı Tevrat, adıysa Musevilik ya da Yahudilik tir. Tanrı Yehova birdir ve bundan başka tanrı yoktur. Dünyayı yaratan ve yöneten O’dur.
• İbranilere göre, Musevilik ulusal(milli) bir dindir. Sadece Yahudi topluluğuna gönderilmiştir. Başka toplumlara kapalı bir dindir. Yahudiler,kendi ırklarını tüm ırklardan üstün tutmuşlardır.
* İbraniler, dinlerini yayma çabasında bulunmamışlardır, bu yüzden Musevilik evrenselleşememiştir.
• Ancak, İbranilerin (Yahudilerin ) tarihlerine olan bağlılıkları (dini inançları etrafında, meydana getirdikleri milli tarihleri) onların eriyip yok olmasını önlemiştir. (Milli din anlayışı)
• En önemli eserleri; Hz. Süleyman döneminde Kudüs’te yaptırılan Mescid-i Aksa’dır.
NOT:
* Kudüs, Yahudilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlık açısından kutsal bir yer sayılmıştır.
* Mescid-i Aksa ilahi dinlerin merkezi olmuştur. Hz. Muhammed’in Miraç’ta uğrak yeridir.
• Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmıştır;bağcılık ve zeytincilik gelişmiştir. Zanaatçılığın ve ticaretin gelişmesi , özel mülkiyeti yaygınlaştırmıştır.
NOT:İsa’dan sonra 70’de Kudüs’te büyük bir ayaklanma çıkaran Yahudileri, Romalılar Filistin’den sürgün ederek , dünyanın değişik bölgelerine göndermişlerdir. Yahudiler, II. Dünya Savaşı’nda Hitler’in Jenosid (soykırım) politikasına maruz kalmışlardır. Savaş sonrasında Amerikan lobisinin desteğiyle Filistin’de İsrail Devletini kurmuşlardır. ( 1948 de Birleşmiş Milletlerin desteği ile kurulmuştur.)
• Suriye’nin Lübnan Dağları ile Akdeniz arasında kalan bölgesinde, birbirinden ayrı şehir devletleri halinde yaşamışlardır. Bunlar; Sidon, Sayda ve Biblos şehirleridir
• Fenikeliler,Sami ırkındandır.
• Yerleştikleri bölge, tarımsal üretime elverişli olmadığı için, ticaretle uğraşmışlardır.
• Akdeniz’den İngiltere’ye kadar, Cebelitarık boğazını geçerek, koloniler kurmuşlardır.
• Kartaca (Tunus) , Kuzey Afrika’daki en önemli kolonileridir. Burayı depo olarak kullanmışlardır. Asya mallarını, camdan süs eşyalarını, kumaşları satmışlar ve batıdan aldıkları madenleri de doğuya götürmüşlerdir.
• Fenike ticaret kolonilerinin en önemli özelliği, sadece Pazar yeri ve alışveriş merkezi olma özelliğini taşımasıdır. Fenikeliler ,işleri bitince buraları terk etmişler ve ana yurt olarak benimsememişlerdir.
• Fenikeliler, ticaret yolu ile doğu-batı arasında kültür alışverişinin gelişmesine katkıda bulunmuşlardır. Mezopotamya Uygarlığını batıya aktarmışlardır.
YAZI:
• Mısır hiyeroglif yazısından esinlenerek , MÖ 1250 yıllarında harf yazısını bulup kullanmışlardır. 22 harften oluşan ilk alfabeyi Fenikeliler bulmuşlardır.
• Fenike alfabesini, Yunanlılar ve Romalılar geliştirerek , LATİN alfabesini icat ettiler.
İBRANİLER
• Yahudilerin atalarıdır.
• Sami ırkından olan İbraniler önce Yukarı Mezopotamya’da, sonra Mısır ‘da yaşadılar. MÖ.1200 yıllarında Filistin’e yerleştiler.
• Hz. Musa’ya inandıkları için, Musevi adıyla anıldılar.
• İbraniler;
* Hz. Musa zamanında birlik haline geldiler.
* Hz. Davut zamanında devlet kurdular (Kudüs başkent)
* Hz. Süleyman zamanında en güçlü dönemlerini yaşadılar.
• Hz. Süleyman ölünce siyasi birliklerini devam ettiremeyip, Kuzey ve Güney’de İsrail ve Yahudi devletleri olarak ikiye ayrıldılar.
• İsrail Devletini MÖ.721’de Asurlular yıktı.
• Yahudi (YUDA) devletini MÖ. 587’de Babilliler yıktı.
• İbrani halkı, daha sonra dünyanın her tarafına dağıldı.
DİN:
• İlk kez tek tanrılı , kitaplı, peygamberli dine (Musevilik) İbraniler inanmıştır.
• Bu dinin kurucusu Musa Peygamber, kitabı Tevrat, adıysa Musevilik ya da Yahudilik tir. Tanrı Yehova birdir ve bundan başka tanrı yoktur. Dünyayı yaratan ve yöneten O’dur.
• İbranilere göre, Musevilik ulusal(milli) bir dindir. Sadece Yahudi topluluğuna gönderilmiştir. Başka toplumlara kapalı bir dindir. Yahudiler,kendi ırklarını tüm ırklardan üstün tutmuşlardır.
* İbraniler, dinlerini yayma çabasında bulunmamışlardır, bu yüzden Musevilik evrenselleşememiştir.
• Ancak, İbranilerin (Yahudilerin ) tarihlerine olan bağlılıkları (dini inançları etrafında, meydana getirdikleri milli tarihleri) onların eriyip yok olmasını önlemiştir. (Milli din anlayışı)
• En önemli eserleri; Hz. Süleyman döneminde Kudüs’te yaptırılan Mescid-i Aksa’dır.
NOT:
* Kudüs, Yahudilik, Hıristiyanlık ve Müslümanlık açısından kutsal bir yer sayılmıştır.
* Mescid-i Aksa ilahi dinlerin merkezi olmuştur. Hz. Muhammed’in Miraç’ta uğrak yeridir.
• Ekonomisi tarım ve hayvancılığa dayanmıştır;bağcılık ve zeytincilik gelişmiştir. Zanaatçılığın ve ticaretin gelişmesi , özel mülkiyeti yaygınlaştırmıştır.
NOT:İsa’dan sonra 70’de Kudüs’te büyük bir ayaklanma çıkaran Yahudileri, Romalılar Filistin’den sürgün ederek , dünyanın değişik bölgelerine göndermişlerdir. Yahudiler, II. Dünya Savaşı’nda Hitler’in Jenosid (soykırım) politikasına maruz kalmışlardır. Savaş sonrasında Amerikan lobisinin desteğiyle Filistin’de İsrail Devletini kurmuşlardır. ( 1948 de Birleşmiş Milletlerin desteği ile kurulmuştur.)
